Logo UJI
ARXIU VIRTUAL JAUME I
Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó
1250, agost 18. Lleida
Jaume I confirma el poblament i repartiment del terme general de Xàtiva, i atorga als seus habitants la celebració de fira i mercat
Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria real. Registre 215, ff. 245v/246r. Còpia de començaments del segle XIV
E. Guinot Rodríguez. Les cartes de poblament medievals valencianes. València 1991, pp. 222-224. Transcripció efectuada l'any 1999, amb variants formals, a partir de l'edició citada

Noverint universi quod nos Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; per nos et nostros damus et concedimus vobis, universis populatoribus et habitatoribus Xative, presentibus et futuris, imperpetuum, quod habeatis domos et omnes hereditates vestras, quas habetis et possidetis et de cetero habebitis et possidebitis, dante Deo, ad forum civium Valentie, et possitis eas vendere et dare a decem annis in antea numeratis continue et completis, a prima die citra que nos dictam villam incepimus populare de christianis, sine fatiga et laudemio, ac sine omni firmamento nostro vel baiulorum nostrorum, ac nobis et baiulis nostris irrequisitis cui et quibus volueritis, exceptis militibus et sanctis et personis religiosis, secundum consuetudinem civium Valentie.
Concedentes vobis quod omnes assignationes que facte fuerunt vobis de dictis domibus et hereditatibus per Jachesium Sancii et Guillermum Bernardi de Sancto Romano, et per alios divisores, plenam obtineant firmitatem et non valeant revocari.
Item, concedimus vobis quod habeatis imperpetuum mercatum in villa Xative, et specialiter in quocumque loco volueritis eiusdem ville, singulis diebus martis, et nullus veniens ad dictum mercatum, in veniendo, stando vel redeundo, pignoretur vel impediatur nisi debitor vel fideiussor fuerit manifestus.
Damus etiam vobis nundinas sive firas, quas habeatis per totam villam annuatim in festo sancti Martini, et per decem dies continue sequentes post ipsum festum, et omnes venientes ad dictas nundinas et inde redeuntes sint salvi et securi; ita quod non pignorentur vel impediantur pro alienis culpis vel delictis, nec pro aliquibus debitis que debeant pro se vel pro aliis dum dicte nundine duraverint, nec quousque ad loca propria sint reversi, nec teneantur dare in aliquo loco regni Valentie de aliquibus rebus quas ad dictas nundinas adduxerint, vel inde portaverint, a prima vice qua dicte nundine celebrabuntur usque ad tres annos continue completos pedagium neque lezdam.
Concedimus etiam vobis et statuimus quod quicumque baiulus noster in dicta villa Xative pro nobis vel nostris fuerit constitutus, teneatur assignare iudicem non suspectum omnibus illis cum quibus causam habuerit in dicta villa vel eius termino, qui terminet ipsam causam et teneatur iurare in principio sue administrationes, quod fideliter se habeat in oficio sue administrationis, et quod iusticiam non opprimat vel gravet aliquem vel aliquos homines eiusdem ville, nec eis faciat ullum dampnum.
Damus etiam et concedimus vobis et vestris imperpetuum, quod non teneamini unquam dare in Aliazira nec ad partem de Aliazira lezdam vel passagium, vel aliquid amplius pro lezda vel pontagio vel passagio, nisi secundum quod dabantur ibi tempore sarracenorum.
Damus etiam, concedimus, et incorporamus per terminos ville Xative vobis, universis populatoribus et habitatoribus eiusdem ville, presentibus et futuris imperpetuum, Enovam et Castillionem, cum terminis eorumdem, sicut dividunt cum termino Algazira, et Sallient, et Canales, cum terminis suis, sicut dividunt cum termino de Montesa et alchariam de Ollis cum terminis suis, sicut dividit cum termino de Ontignen, et sicut vadit somontanum ex parte Xative, cum omnibus alchareis quas tempore sarracenorum habebat in valle de Albaida usque ad terminum de Albayda et de Luxen, et usque ad terminum vallis de Marignen, et usque ad terminum de Aliazire.
Damus etiam et adiungimus vobis totam vallem de Albayda, a termino videlicet de Vilella et Carboneram, et Carricolam, et Albaydam, et Ontignen, cum omnibus terminis suis, sicut vadunt usque ad Muxen, et Muxen et Suxen cum suis terminis usque ad serram de la Rua, sicut dividit cum termino de Castella, qui fuit divisus inter nos et dompnum Alfonsum, infantem Castelle, et usque ad terminum de Madrona et de Cortes, sicut vadit a rivo inferius usque ad terminum de Sumacarcel.
Volentes et concedentes vobis, quod omnes homines omnium villarum et locorum qui sunt infra dictos terminos, teneantur sequi vexillum Xative et ire vobiscum insimul in quolibet exercitu et appellitu, quandocumque a baiulo et iusticia vel a probis hominibus Xative inde fuerint requisiti, vel ipsum audierint appellitum.
Concedimus etiam vobis quod omnes cause appellationum que facte fuerint in aliquo predictorum locorum de quibuslibet sententiis que late fuerint super quibuslibet causis defferantur ad iusticiam Xative qui pro tempore fuerit, et ipse iusticia terminet ipsas causas.
Volumus autem quod vos similiter iuvetis et teneamini iuvare et deffendere omnes homines predictorum locorum, cum ab eis inde fueritis requisiti, et quod vos et ipsi homines habeatis communiter nemora, ligna et pascua, et aquas et venationes per omnes terminos predictos.
Datum Ilerde XVº kalendas septembris anno Domini Mº CCº quinquagesimo.
Sig+num Jacobi Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes sunt Guillermus de Montecatheno, Guillermus de Entensa, Jacobertus de Castronovo, Petrus de Montecateno, Sancius de Antilion.
Sig+num Petri Andree, qui mandato domini Regis pro Guillermo Scriba, notario suo, hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

Universitat Jaume I. Castelló. Arxiu Virtual Jaume I - http://www.jaumeprimer.uji.es - Document nº 000902

© 2006 - Universitat Jaume I - Arxiu virtual Jaume I