Logo UJI
ARXIU VIRTUAL JAUME I
Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó
1231, juny 17. Capdepera
Tractat de Capdepera signat entre Jaume I i els musulmans de Menorca, que el reconeixen com a senyor
Biblioteca Nacional de França. Paris. Ms. Latin 9261. Còpia simple del segle XIV?, feta a partir d'una còpia autoritzada de 1281 confeccionada a partir de l'original
A. Huici. Colección diplomática de Jaime I, doc. 87. / M. Barceló. "El Tractat de Capdepera de 17 de juny de 1231...". Butlletí de la Societat Arqueològica Lul·liana, 1981, pp. 233-249. Transcripció amb variants formals efectuada el 10-IV-2008 a partir de les edicions citades

Hoc est translatum sumptum fideliter a quodam instrumento sigillato sigillo dependenti illustrissimi domini Jacobi, Dei gratia regis Aragonum bone memorie quondam, tenor cuius talis est:
In nomine creatoris.
Ego alfaqui Aboabdille Mafomet, filius de alfaqui Abolança Aly Abineixem, alcady et alcaid insulea Minoricarum, per me et per omnes senes et sapientes et per totum populum et habitatores insule supradicte, presentes et futuros, habito concilio et voluntate omnium et presentibus alfaqui Abolaçan Aly, fratre meo, et alfaqui Aboaçmen Abenhacam, et alfaqui Aboabdille Abenmomanna, et alcaid Abemodien Abnalhaçan, et alfaqui Aboayl Abenmoanna, et Aboabdille Abenaguçiç et Abealbeç Ibnap Adulcarim, et Abulabez Ibnabenxini, et Abuasmen Abenxairon, et Haron Abenresch, et Mucatrif Aingaçen, et Mahomad Abinçaqum, et Mahomad Abenbacar, et Huçayn Ibnalfi, et Mahomad Abençaida, et Aly Abenyahex, concedimus et recipimus in dominum naturalem et proprium vos, dominum Iacobum, regem Aragonum et regni Mayoricarum, comitem Barchinone et dominum Montispesulani, et heredes vestros tenentes regnum Maioricarum.
Et nos facientes vobis homagia, fidelitates et iuramenta, deseximus nos et renunciamus omnibus dominacionibus, convenienciis et fidelitatibus et iuramentis que usque in hunc diem fecerimus alicui persone.
Et per recognicionem dominationis vestre et fidelitatis qua vobis tenemur et tenebimur, damus, concedimus, et liberamus vobis in presenti potestatem castri de Minoricis; ita quod signum vestrum sive vexillum ponatur per manus quinque personarum vestrarum in sumitate castri, et clametur alta voce ab ipsis personis vestris nomen et dominium vestrum.
Et hoc facto, reddatur castrum alfaqui qui modo est ibi, vel illi qui ibi erit substitutus, per nos et per vos confirmatus.
Quam potestatem promittimus vobis dare et liberare, vel mandatario vestro sine contradicto singulis annis, semel in anno, quandocumque vos volueritis, sed ille persone reddito castro alfaqui, ut dictum est, statim repatriare teneantur.
Ad mayorem etiam recognitionem vestre dominationis, promittimus vobis et heredibus vestris vel mandatariis vestris, dare singulis annis nonagentos almudinos ordei et centum tritici.
In unoquoque scilicet almudino contineatur centum almudes de mut abohaç, quos persolvemus in festo sancti Iohannis mensis iunii de collecta uniuscuiusque anni, et centum cabeças inter boves et vacas qui sint de duobus annis usque ad sex, et trescentas cabeças inter capras et capronos, et ducentes cabeças inter moltones et oves, et duo quintaria de mantega, et habeat in quolibet quintario quatuor pesas, et bestiarium detur nuncio vestro singulis annis in mense marcii, in litore maris, ante Almudainam de portu Minoricarum. Quibus traditis mandatario vestro, ipse de cetero suis sumptibus et expensis custodiat supradicta.
Item, promittimus vos et homines vestros et res eorum iuvare et deffendere bona fide, toto posse, contra omnes homines, et facere pro vobis et pro mandato vestro pacem et guerram infra insulam nostram tamen, nec recipiemus aliquem cursarium vel inimicum vestrum in terra vel mari.
Item, si aliquod lignum christianorum incurreret naufragium in insula Minoricarum, promittimus omnia bona illa colligere et servare et reddere domino suo vero, vel vobis, nisi dominus verus inveniretur. Et si forte esset lignum sarracenorum, bona illa possimus retinere et illa ponere in opere castri. Et eodem modo fiat si lignum nostrum de Minoricis deveniret in aliquo loco dominacionis vestre.
Item, promittimus quod si captivus aliquis exiret vel fugeret de regno Maioricarum, et veniret ad Minoricas, quod reddamus illum, nisi eis specialiter de insula Minoricarum, set de alio loco non teneamur.
Item, omnes quintas lignorum hominum terre vestre concedimus vobis quod eas habeatis, sed de aliis hominibus qui non fuerint de dominacione vestra, habeatis vos medietatem et nos aliam medietatem ad opus castri; que quinte colligantur per manus alfaqui qui est ibi modo et erit post ipsum.
Et nos Iacobus, rex predictus, per nos et nostros heredes et nostros homines, promittimus vos omnes habitatores Minoricarum et singulos defendere et salvare, et omnia bona vestra in terra et mari.
Et per gratiam specialem et honorem quam vobis volumus facere, concedimus vobis quod nullus christianus vel iudeus possit habitare continue in insula Minoricarum, nisi esset de voluntate vestra.
Et propter hoc concedimus et confirmamus pro alfaqui super vos in nostro loco, venerabilem et legalem alfaqui qui modo est ibi, nomine Aboabdille Abenixem, ut sit alfaqui in tota vita sua. Et post obitum eius liceat vobis eligere alfaqui de vobis aliis, quem volueritis. Et sint semper alfaqui et alcayd, et alcadi et almoxariff de vobis.
Et quando elegeritis alfaqui faciatis nobis scire per vestrum nuncium et litteras, causa ut confirmemus ipsum; et nos debemus mittere nuncium nostrum tunc, qui accipiat iuramentum ab illo, ut servet nobis omnia supradicta.
Et si forte inter vos non concordabitis de eleccione, nos possimus eligere pro alcayd unum de vobis, et constituere cum consilio senium vestrorum.
Item, concedimus et donamus vobis, quod quandocumque aliquis vel aliqui vestrum venire volueritis in loco quolibet terre nostre, causa negociandi, sitis salvi et securi et franqui et liberi de pedatico et de leçda, et de omni demanda que possit fieri causa mercaterie.
Item, concedimus vobis quod quandocumque ligna sarracenorum, causa negociandi venerint ad Minoricas, dum ibi in terra vel in portu fuerint, non capiantur a nobis vel graventur nec ab hominibus nostris; sed exito de portu non teneamur inde.
Item, concedimus quod quilibet habitator Minoricarum, cum voluntate de alfaqui qui ibi fuerit, possit se transfferre ad morandum ubi voluerit in terra sarracenorum vel christianorum.
Et si venerit ad Mayoricas, quod sit de furo aliorum sarracenorum, qui fuerint de illa partita in qua venerit.
Item, promittimus quod si eventu gencium vel inimicorum, auxilium vobis fuerit necessarium, quod quando vestrum nuncium habebimus succurremus vobis et faciemus vobis auxilium, et deffenderemus vos sicut nostros homines proprios.
Et quandocumque illum nuncium vos destinare oportuerit pro succurso exigendo et fuerit apud Mayoricas, quod ille qui teneat nostrum locum guidet illum et ducat illum ad nos salvum et securum.
Denique promittimus quod si aliquis hominum nostrorum ceperit sarracenum habitatorem Minoricarum, vel in loco aliquo terra nostre de cetero fuerit captivatus, reddemus illum absolutum et liberum cum omnibus rebus suis.
Datum apud capud Petre, XV kalendas iulii, anno Domini millesimo CC. tricesimo primo.
Signum + Iacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Mayoricarum, comitis Barchinone et domini Montispesulani.
Huius rei testes sunt: F. prepositus Tarrachonensis; frater R. de Serra comendator domus Templi Mayoricarum; frater R. de Pelarrava; frater Bn. de Altaripa; B. de Sancta Eugenia; B. de Foxa; Cainarius; G. R. de Pavo; Assalitus de Gual; Sancius de Orta; P. Maça; Garcia de Orta; dompnus Ladro; Lupus Ex. de Luçia.
Sig+num Guillelmi Scribe, qui mandato domini regis et predictorum sarracenorum hanc cartam scribi fecit loco die et anno prefixis.
Sig+num Petri Mercerii, notarii publici Maioricarum, testis. Sig+num Michelis Rotlandi, notarii publici Maioricarum, testis.
Nos Poncius, Dei gratia Maioricensis episcopus, notum facimus universis hoc presens transcriptum sive transsumptum fuisse sumptum per manum Iacobi Mercerii, publici Maioricarum notarii, de quodam instrumento sigillato sigilli dependenti bone memorie domini Iacobi, Dei gratia regis Aragonum, et secundum morem et formam qui et que consuevit servari in civitate Maioricarum in transcribendo instrumentis de suis originalibus, et quod tanta fides consuevit adhiberi sumptis seu transcriptis sicut originalibus suis, dum cum sint scripta et transcripta secundum dictum morem et secundum sollempnitatem per quam presens transcriptum de dicto originali, et quod Petrus Mercerii et Michelis Rotlandi, de quibus in presenti causa fit mentio et in ipsa subsignantur, et etiam Iacobus Mercerii, qui hoc transcriptum scripsit et etiam subsignavit erant et [fuerunt] notarii publici Maioricarum, et officio notarii publice utebantur, anno et die quibus subscripserunt et subsignaverunt. In quorum testimonium nostrum sigillum cereum presenti carte seu transcripto duximus apendendum.
Sig+num Iacobi mercerii, notarii publici Maioricarum, qui hoc translatum scripsit, et cum originali instrumento comprobavit et clausit XVIIIº kalendas marcii anno Domini millesimo CCº LXXXº primo, cum raso et emendato in linea XIIII ubi dicitur "pro", et in linea XVIII ubi dicitur "Minoricas".

Universitat Jaume I. Castelló. Arxiu Virtual Jaume I - http://www.jaumeprimer.uji.es - Document nº 000986

© 2006 - Universitat Jaume I - Arxiu virtual Jaume I