Logo UJI
ARXIU VIRTUAL JAUME I
Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó
1213, febrer 21. Perpinyà
Pere II d'Aragó atorga carta de franquícies als habitants de Salses, amb l'acor del comte Nunó Sanç
Trasllat del 6 de Febrer de 1413 a l’Arxiu de la Corona d’Aragó
J.M. Font Rius. Cartas de población y franquicia de Cataluña. I. 1969, doc. 237. Transcrivim literalment aquesta versió

In Christi nomine.
Sit notum cunctis quod nos Petrus, Dei gratia rex Aragonum et comes Barchinone, attendentes quod hiis que data et concessa sunt, sunt a nobis et statuta, et robur conferre debemus et perpetuam addere firmitatem, per nos et omnes successores nostros, cum assensu et voluntate carissimi et consanguinei nostri dompni Nunonis Sancii, damus, concedimus, laudamus et confirmamus cum hac scriptura perpetuo valitura, vobis omnibus habitatoribus de Salsis tam viris quam mulieribus presentibus et futuris in perpetuum, quod sitis semper franchi, liberi et quieti ab omni questia, tolta, forcia, prestito usatico, ademprivo, servitio et succursu, et ab omni servitute et exactione sive demanda regali, exceptis hoste et cavalcata.
Enfranquimus, etiam, vos in perpetuum ab omni exorquia et vetito vini et bladi et salis et ómnium aliarum rerum, et ab omni etiam leuda, pedatico, portatico, usatico, tolta et consuetudine novis et veteribus, statutis et statuendis, per omnia loca dominationis nostre, per terram videlicet mare, stagnum et aquam dulcem, cum omnibus rebus et mercibus vestris habitis et habendis, ita quod hec vel horum aliquid a quibus vos enfranchimus nemo unquam a vobis possit vel audeat demandare; nec si tibi unquam nec esse possit aut requiri exorquia vel vetitum alicuius rei seu aliquarum rerum.
Damus etiam vobis omnibus presentibus et futuris imperpetuum, quod omnes res mobiles et inmobiles ac se moventes, quascumque habetis vel habituri estis, habeatis ad omnes voluntates vestras inde in vita et ad mortem libere faciendas.
Item si qua persona de domo sua exierit et venerit apud Salsas causa populandi et habitandi ibi, sit salva et secura per totam terram et dominationem nostram cum omnibus rebus suis, in eundo et redeundo; et si quise am ceperit vel adontaverit aut quitquid ei abstulerit vel dampnum aliquod intulerit, iram nostram se noverit incursurum, et teneat se pro nostro aquindato et a nostris hominibus diffidat.
Si, vero, forte aliquis vel aliqua de populatione de Salsis omnino recedere voluerit, liceat ei dare, dimittere, vendere et pignorare vel aliis modis alienare cuilibet personéis vel quibusvis personis omnia sua tam mobilia quam inmobilia et se movenntia, et vadat quocumque voluerit salvus et securus cum omnibus bonis et rebus suis.
Statuimus etiam firmiter et mandamus quod in castro et villa de Salsis vel in terminis suis non fiat unquam nec sit bellum nec iudicium aque frigide vel calide aut iudicium ignis vel ferri inter habitatores ipsius castri et ville de Salsis vel inter extraneos ibi venientes; nec nos nec nostri nec baiuli nec vicarii nostri nec aliquis nec aliqui pro eis possimus unquam vel possint probare vel averare per sagiones curie vel etiam per alios curiales aliquid alicui homini vel femine prefati castri et ville de Salsis.
Sed si homo vel femina de Salsis requisitus vel requisita fuerit a domino suo, iuret ei; et si dominus volurit habere firmanciam de ipso vel de ipsa donet ei ipsam firmanciam ipso die quo requiretur vel in crastino; sed si firmanciam dare non poterit et dominums emparaverit ei res suas, sint res omnes ille salve et secure quamdiu sub emparamento fuerint, donec habeat ei directum firmatum, quo firmato, res eius statim penitus absolvantur.
Item si quis vel si qui de habitatoribus predicti castri vel ville de Salsi ab intestato decesserit, omnia bona eius ibi non fuerint, probi homines eiusdem ville de Salsis dividant et distribuant omnes res ipsius pro anima sua sicut melius cognoverint expediré.
Si vero aliquis mercator vel viator decesserit ibi ab intestato, res eius revertantur propinquis suis, qui si non fuerint ibi, probi homines eiusdem castri vel ville teneant et custodiant salve ac fideliter res ipsius per unum annum continue completum; quo transacto, si heres vel propinquus ibi interim non venerit, res illius sint in conspectu et voluntate nostri vel successorum nostrorum.
Item si qua persona ecclesiastica vel militaris vel alicuius ordinis querimoniam proposuerit de alliquo ex vobis, nos vel successores nostri vel qui locum nostrum tenuerint, habeamus eum paratum iuri starem sine aliqua iustitia quam inde non donet.
Damus etiam vobis et constituimus pubilcum et generale mercatum in sepedicto castro et villa de Salsis die martis singulis septimanis perpetuo celebrandum, et nundinas sive ferias ibídem mense septembris in festo sancti Michaelis annis singulis tenendas ac perpetuo celebrandas.
Nos enim recipimus sub nostra et ómnium successorum nostrorum speciali et perpetua proteccione firma custodia securoque ducatu, omnes homines et féminas qui ad predictum mercatum vel nundinas sive ferias venerint; ita quod in veniendo stando et redeundo usque in domos suas, in tempore pacis et cuiuslibet guerre, sint salvi et securi cum omnibus rebus et mercibus quas secum duxerint vel portaverint, et nullus eis in personis vel rebus audeat inferre aliquod dampnum disturbium vel gravamen.
Quicumque, autem, contra hanc cartam nostram venire in aliquo attemptaverit, iram et indignationem nostram, et penam mille morabatinorum, damno illato prius restituto in duplum se noverit sine aliquo remedio incursurum.
Datum Perpiniani, IX Kalendas martii, anno Dominice Incarnationis MCC duodécimo.
Signum + Petri, Dei gratia regis Aragonum et comitis Barchinone.
Signum + Nunonis Sancii qui supradicta omnia laudo, concedo et firmo.
Sig+num Raimundi de Plicamanibus, baiuli et vicarii Rossilionis et Ceritanie et Conluentis.
Testes huius rei sunt; Hugo, comes Impuriarum; Raimundus de Monte Catheno; Guillemus Raimundi, senescallus; Michael de Lusca; Petrus de Ahonesio; Arnaldus de Alascuno; Petrus Martini de Leher; Guillemus de Castro Novo; Raimundus de Palacio; Berengarius Guillemi de turricella; Bernardus de Sentelles; Berengarius de Cervaria; Bernardus Ermengaudi de Fraxianeto; Bernardus de Monte Regali.
Sig+num Bonanati qui mandato domini regis, pro Ferrario notario suo, hoc scripsit loco, die et anno prefixis.

Universitat Jaume I. Castelló. Arxiu Virtual Jaume I - http://www.jaumeprimer.uji.es - Document nº 001195

© 2006 - Universitat Jaume I - Arxiu virtual Jaume I