Logo UJI
ARXIU VIRTUAL JAUME I
Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó
Document número 500
15 de juny de 2006
El document número 500 introduït dins la col·lecció d'aquest arxiu virtual es l'anomenat "Privilegium Magnum" del rei Pere el Gran, concedit a la ciutat i regne de València, que va servir per a renovar nombroses institucions de dret públic i privat de l'esmentat territori. La transcripció ha estat feta a partir de l'edició del text efectuada en 1515

1283, desembre 1. València
El rei Pere el Gran promulga el "Privilegium Magnum", per a la renovació del dret i de les institucions de la ciutat i regne de València
Aureum Opus. València 1515, ff. 29v-32v
Transcrit el 15-VI-2006 a partir de l'edició de referència

In Dei nomine.
Noverint universi, quod cum nos Petrus Dei gratia rex Aragonum et Cicilie invenerimus in civitate et regno Valentie, plure male tractata et inordinata, ex quibus cives et habitatores eiusdem civitatis et locorum regni se dicebant gravari, et per ipsos nobis fuerit humiliter supplicatum ut super eisdem, et super quibusdam etiam ex foris Valentie, dirigendis, dignaremur ad reformationem boni status dicte civitatis et regni iuxta nostrum beneplacitum providere, idcirco eorum supplicationibus benignius annuentes, considerantes quod decet regem esse munifficum in gratiis et beneficiis suis fidelibus conferendis, volentesque illustrissimi domini Jacobi inclite recordationis regis Aragone patris nostri aliorumque predecessorum nostrorum vestigiis inherere, per nos et nostros successores, gratis et ex certa sciencia ac spontanea voluntate laudamus concedimus et confirmamus vobis probis hominibus et universitatibus civitatis et regni Valentie, tam presentibus quam futuris imperpetuum omnes foros civitatis Valentie, concessos eidem civitati et toto regno Valentie, et omnia et singula privilegia eisdem civitati et regno concessa per dictum dominum regem patrem nostrum, et bonos usus et consuetudines bonas ex quibus usi fueritis ac consueveritis temporibus dicti domini patris nostri.
Volentes et concedentes quod de dictis foris Valentie, usibus et consuetudinibus bonis et privilegiis libere uti possitis et sine impedimento alicuius, non obstantibus aliquibus privilegiis sive ordinationibus factis in contrarium fororum Valentie, sive privilegiorum predictorum, non obstante ratione aliqua que posset in contrarium allegari, nec obstante sententia aliqua lata contra forum Valentie, vel contra privilegia supradicta.
Et specialiter concedimus et confirmamus justiciatum almudaçaffiam et forum decem dierum, revocantes et anullantes expresse emendam fori novi tempore nostri regiminis factam, super inquisitionibus faciendis que incipit, fororum interpretationem, itaque de inde inquisitio fieri non possit per curiam, exceptis casibus tamen contentis in foro Valentie, nec nos etiam inquisitiones facere possimus nisi forte super officiales nostros eas facere haberemus.
Confirmamus etiam privilegium electionis quatuor juratorum, volentes et imperpetuum firmiter statuentes quod ubi forus Valentie non sufficiat ipsi quatuor jurati possint facere novos quotos et certa statuta, et factis per eos possint removere inde illud quod eis videbitur expedire, ita tamen quod semper fiant cum consilio proborum hominem de manu maiori mediocri et minori.
Item laudamus concedimus et confirmamus ac etiam damus de presenti quibuscunque et singulis civibus et populatoribus civitatis Valentie, et regni eiusdem, omnes domos, vineas, campos, hortos, censualia, alchareas et castra, turres et possessiones cultas et incultas que habent vel habebunt, tenent vel possident aut possidebunt, quecumque sint et in quocumque loco civitatis vel regni existant ex quacumque causa vel racione ea habeant vel habebunt aut possidebunt cum titulo et absque titulo, cum cartis et absque cartis et facimus cessare omnes demandas et petitiones quas civiliter aut criminaliter posueramus aut poni feceramus contra aliquos, itaque nunc vel in aliquo tempore illas demandas vel alius pro nobis non possimus tornare, nec in aliquibus bonis aut hereditamentis aliquorum civium vel habitatorum civitatis Valentie, et regni, que per francum et liberum alodium possidebunt non possimus aliquid demandare, nec aliquis pro nobis aliquo casu vel aliqua ratione, renunciantes omni iuri contra hec venienti, et removendo ac revocando omnem exceptionem et occasionem contra hec venientes.
Item revocamus et annullamus omnes gabellas in generali et speciali queque per nos vel officiales nostros fuissent facte aut consuete in civitate Valentie, nec in regno aliquomodo, et quod nunquam gabelle aliquarum rerum vel averiorum ratione fieri possint, nec aliud nomen eis possit imponi quod in damnum civitatis vel regni in aliquo redundaret.
Item concedimus quod pro saumata bladi et vini quor apportabitur per terram non solvantur nisi tres denarii ut in foro Valentie continetur, nec illi tres denarii solvantur nisi in loco ubi dicta saumata vini vel bladi vendetur.
Item statuimus et perpetuo ordinamus ne aliquis advocatus seu rahonador nec alius pro eo, in civitate vel regno possit decreta vel decretales aut leges aliquas allegare aliquo modo sub pena decem marcharum argenti, de quibus nos habeamus medietatem et comunitas civitatis Valentie aliam medietatem, sed solummodo habeant foros Valentie, allegare in omnibus causis civilibus et criminalibus.
Volentes tamen quod si forus Valentie non suficeret quod sit consilio et cognitioni proborum hominum civitatis et locorum regni Valentie, et si solvere non possit penam predictam sit eiectus a suo officio et privatus, itaquod non nunquam possit advocare ibidem, et ad hec per justiciam et juratos compellantur, et si per aliquem fuerit allegatum, quod justicia illud non recipiat, quod si fecerit penam similem solvere teneatur.
Item statuimus et ordinamus quod per juratos et probos homines civitatis Valentie, sex probi homines sint electi uniuscuiusque parroquie, qui quolibet anno in festo Pentechostes jurent in posse justicie dominationem et fidelitatem nostram fideliter observare, ad nostrum et comunitatis Valentie comodum atque bonum.
Item statuimus et ordinamus ne aliquis advocatus de seccano aut procurator possit tenere nec uti tutela vel cura in curia, nec possint dari in extimatores super venditiones quas curia faciet, nec possint advocare nec procurare in curia nisi tamen unam causam, donec ipsa per sententiam fuerit terminata, quod si fecerit solvat pro pena centum solidos, de qua pena habeamus nos medietatem et comunitas Valentie aliam medietatem, et si ipsam penam solvere non posset suo officio omni tempore sit privatus.
Item statuimus et ordinamus quod cultellarii bahinarii civitatis et regni Valentie faciant cultellos et vaginas quoscumque et quascumque voluerint, et possint vendere ipsos quibuscumque voluerint.
Item statuimus et ordinamus ac concedimus, quod çabaterii omnes tam presentes quam futuri qui novo opere çabaterie operari voluerint intus civitatem vel extra, non teneantur solvere morabatinis nobis, sed libere possint uti et operari eorum ministerio seu officio supradicto intus civitatem vel extra civitatem in quocumque loco extra çabateriam, salvo tamen nobis censu et iure quod accipimus et debemus accipere annuatim in operatoriis carrarie çabaterie maioris civitatis Valentie, et in aliis çabateriis locorum regni Valentie.
Item statuimus et ordinamus quod si aliquis officialis vel aliqua persona faciebat vel utebatur in aliquo contra forum Valentie, aliqua ratione vel contra privilegia civitatis et regni, quod ille forus vel privilegium non minusvaleret, ymo remaneret in sua firmitate robore et valore.
Item statuimus et ordinamus quod quicumque homo privatus vel extraneus qui impetrabit cartam vel privilegium a nobis vel filiis nostris de quibus fiat aliqua gabella in civitate nec in regno, quod amittat capud, itaquod scindatur ei ex toto, et quod moriatur cum hoc probatum fuerit legitime contra illum, et quod gabella illa penitus sit desfacta.
Item statuimus et ordinamus quod quilibet libere possit emere et vendere omnia bona et res et merces quecumque sint et in quocumque loco civitatis et regni, que non prohibeant per privilegium sive forum.
Item statuimus et ordinamus quod notarii qui exigent vel recipient aliquam quantitatem pro testamentis vel cartis nuptialibus vel aliquibus contractibus quarumcunque rerum, ultra quam continetur in foro Valentie, quod priventur officio suo et eiciantur per medium annum. Nec quod scriptori qui aliquod testamentum scribet, testator possit ei aliquam quantitatem peccunie dare vel legare in ipso testamento.
Item statuimus et ordinamus quod in aliquo loco aut villa aut castro vel alcharea, captivi qui fugaz arripuerint, ab hominibus civitatis vel regni de quibus erunt, non possint salvari vel defendi a servitute eorum vel captivitate per franchos nec etia absolutos, et quod non obstante privilegio concesso vel concedendo in loco ubi ipsi captivi essent recollecti, domini illorum captivorum possint recuperare ipsos captivos libere et habere, nisi forte ipsi captivi pernoctaverint in locis sarracenorum guerre, et hoc esset legitime manifestum.
Item statuimus et ordinamus quod notarii et scriptores qui scribent aliquas causas pro aliquibus judicibus ordinariis vel etiam per judices nostros vel procuratores aut alios judices vel per judices delegatos, non accipiant nec possint accipere de actis vel scripturis aliquibus aut sententiis, ultra illam quantitatem vel salarium quod consuetum est recipi per scriptorem curie Valentie.
Item absolvimus et diffinimus per nos et nostros, ac etiam remitimus de speciali gracia omnes petitiones et actiones civiles et criminales, quas facere possemus usque in odiernum diem, racione barrigiorum vel fractionum morerie Valentie, et aliarum moreriarum aliquorum locorum regni, vel per dirrutionem domorum, vel qualibet unione vel cloca populi, vel alio modo quo erratum esset contra forum vel racione scripturarum vel tractamenti capitulorum que nos duxerimus concedenda, aut racione sacramentorum factorum per aliquos super forum Aragone, usque in hunc presentem diem, dummodo deinde non perseverent in eisdem.
Item volumus quod per sententias vel ordenationes que facte fuerint vel illate contra aliquos pro aliquibus ex dictis causis, aliqua pena infamie non sit nec poni possit contra aliquem, non obstante foro Valentie.
Item concedimus, quod super cequiarius de suo officio imperpetuum sit eiectus, et unusquisque ex cequiariis utatur et uti possint secundum quod erat antiquitus consuetum.
Item concedimus quod quilibet in toto regno possit facere in hereditate et loco suo libere almaceras olei et habere molendina olei olivarum aut molendina seu almaceras ad opus sui et aliorum, et quod laborator possit molere partem suam in molendino seu almacera domini hereditatis vel cuius ipse voluerit.
Item quod quilibet possit molere bladum olivas alquena linos et arrocium et omnia alia ubicunque voluerit.
Item quod quilibet homo cuiuscumque legis vel cuiuscumque loci existat privatus vel extraneus possit hospitari et habitari cum rebus suis et averis, in quocumque loco voluerit intus civitatem vel extra.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis tenere non possit tabulam cambii vel operatorium argenterie, donec in posse curie asseccuraverit ydonee quod totum illud quod receperit vel sibi fuerit comendatum vel pro altero dicet aliqua racione illi cuius erit satisfaciat et emendet.
Item statuimus et ordinamus quod habitatores civitatis et locorum regni Valentie, habentes hereditates per aliqua loca regni, non teneantur tenere hospicium nec habitare vel facere residentiam personalem in aliquo castro villa turri aut qualibet alia fortitudine nisi in illo loco ubi ipsi voluerint, non obstantibus aliquibus conditionibus sive modis contentis in instrumentis "dels acaptes".
Item statuimus et ordinamus imperpetuum, quod in civitate et in uno quoque locorum regni Valentie quolibet anno tertia die ante festum Natalis Domini sit creatus justicia et electus, et jurati in festo Penthecostes, et mustaçaffius in festo sancti Michaelis in forma que seguitur, videlicet quod jurati cum quatuor probis hominibus de una quaque parroquia eligant unum probum hominem et nominent pro justicia, et ita erunt in Valentie duodecim in justiciam nominati et nomina illorum sint posita et abscondita in duodecim redolinis de cera, et unus infans qui non stererit electioni predicte accipiat tres ex predictis duodecim redolinis quos ipse voluerit, et illi tres sint nobis vel tenenti locum nostrum traditi et presentati, et incontinenti sine aliquo elongamento nos vel baiulus nostri apertis redolinis predictis et visis nominibus eorundem eligamus et accipiamus unum ex predictis tribus, qui sit justicia per unum annum tantummodo proxime tunc subsequentem, qui faciat sacramentum in foro Valentie contentum. Verumtamen si homo suficiens pro justicia non inveniretur in altera ex parroquiis supradictis ponatur ibi de altera parroquia ubi plures inveniantur. E jurati ac mostaçaffius sub ista forma similiter eligantur.
Item statuimus et ordinamus quod non obstante pena LX solidorum quod nullus posset decimare vel primiciare absque delmario nostro et episcopi Valentie, quilibet possit delmare expletum suum absque delmario et primiciario per civitatem et regnum, et quod bladum sit delmatum ac primiciatum absque aliqua pena secundum quod erat consuetum tempore domini regis patris nostri.
Item statuimus et ordinamus quod si aliquis fuerit condemnatus sub pena quarti, et non habebit mobilia unde solvat, et debitor ante terminum vel retroclamum assignavit bona sua sedencia que ipse voluerit, que suficiant ad faciendum solutionem de dicto debito, quod in tali casu debitor non teneatur solvere quartum.
Item statuimus et ordinamus per civitatem et regnum quod sarraceni regni Valentie tam nostri quam alii possint vendere quibuscunque voluerint res et alias merces suas, et emere etiam a quibuscumque voluerint, et christiani et judei emere possint ab ipsis et eis vendere res suas.
Item statuimus et ordinamus quod quilibet tabernarius possit vendere vinum in domo propria sua, et qui domum propria non habebit possit vendere in loco uno quo voluerit, et etiam possit vendere vinum in quocunque loco ipsum emerit.
Item statuimus et ordinamus quod textores flaciatarum possint eas facere de quacumque voluerint latitudine, dum modo pecten habeat duas alnas in amplitudine, et flaciate habeant tres alnas et mediam in longitudine vel plus quantum voluerint.
Item statuimus et ordinamus quod quilibet possit facere fustaneos secundum quod fiunt in Barchinone legaliter atque bene.
Item statuimus et ordinamus quod mensure salis sint omnes rotunde et de eadem amplitudine tam in capite quam in solo, et quicumque voluerit de sale cum barcella, quod cum barcella mensuretur eidem, et venditores ipsius salis vendatur ipsum bonum et pulcrum ac recipiens et absque broça sub pena LX solidorum, quam penam justicia exhigat et habeat loco nostri.
Item quod aliquis homo civitatis vel regni nec etiam extraneus non teneatur solvere in tabula pensi salarium nec servitium ponderatori, nec aliis officialibus dicte tabule racione albaranorum nisi quantum teneatur solvere iuxta forum quod acipiatur pro lezda ab illis qui lezdam solvere teneantur, et ab oficiali dicte tabule qui contrafecerit, extorqueantur per justiciam loco nostri XX solidi pro pena quosciens fecerit contra predicta.
Item statuimus et ordinamus quod brunaterii possint facere omnes pannos de tota natura et de tota lana et de omnibus coloribus, bene et legaliter de sisa et de penso Illerde et de vallibus de Montessono, et facere etiam panos de tota natura de França et de Narbona dummodo pelum de boch sive stopam non ponant in eis, et quod ipsi et alii possint facere tintam de omnibus coloribus ad opus sui et aliorum ubicumque voluerint, exceptis indi et grana.
Item statuimus et ordinamus quod instrumenta censualium nostrorum et instrumenta venditionum sarracenorum qui vendentur confici possint per quoslibet notarios civitatis et loci.
Item statuimus et ordinamus quod homines villarum non teneantur dare cenam alicui procuratori, nisi tamen nobis et successoribus nostris.
Item statuimus et ordinamus quod carnicerii non possint pascere vel pasturare bestiarium eorum in vineis vel terris cultis absque voluntate dominorum suorum, alio modo nisi quam continetur in foro Valentie.
Item statuimus et ordinamus quod a portu gradus Valentie removeatur staca que ibi posita erat racione lezde, et pena tollatur que imposita erat contra transeuntes dictam stacam donec scrutati erant, et deinde exhigatur lezda legaliter et solvatur.
Item tollatur pena imposita contra barcarios sive nautas apportantes sal de aliis partibus pro expensis eorum, dum tamen in fraudem salis nostri Valentie sal non apportent causa vendendi.
Item statuimus et ordinamus quod lezde nostre et cuiuslibet loci nostri leventur et solvantur legaliter in maria in quibus debebunt solvi et in locis consuetis antiquitus et secundum quod antiquitus erat fieri consuetum et non in aliis partibus sive locis.
Item statuimus et ordinamus quod quicunque armaverit cum lignis suis vel barquis quodquod in eundo vel veniendo de hiis que se habebunt cum nostris officialibus expedire, se expediant cum baiulo nostro Valentie vel tenente locum eius, et non cum alio.
Item ordinamus quod per manus justicie et proborum hominum Valentie sit in gradu Valentie annuatim justicia procreatus.
Item statuimus et ordinamus, quod quilibet homo civitatis et regni possint mitere sarracenos laboratores ad laborandum in hereditatibus suis, ad certum tempus vel imperpetuum, et quod ipsi sarraceni vel qui iam habitant in eisdem non teneantur dare domino regi nec alicui alii illos duodecim vel XX solidos nec alia que erant de novo imposita que solvebantur nobis, et quod franqui sint a quantitatibus supradictis et rebus, et quod sarraceni laboratores teneantur solvere domino hereditatis quidquid conventu fuerit inter eos, et quod bissantios sarracenorum habeant et recipiant ab ipsis domini hereditatis prout continetur in foro, et quod sarraceni non forcietur accipere sal, nisi illud quod emere voluerint per minutum.
Item statuimus et ordinamus quod illud decimum quod petebatur noviter a captivis sarracenis qui se redimebant a dominis eorundem sit penitus absolutum, et quod non teneantur solvere decimum supradictum nobis, cum tempore domini patris nostri non fuerit consuetum.
Item statuimus et ordinamus quod generaliter cuilibet homini civitatis et regni cuiuscunque conditionis aut modi existat sive sit dives aut pauper, sint salve vestes sue et alia que per forum Valentie excusabantur pignorari per curiam hominibus honoratis.
Item statuimus et ordinamus quod omnes avers qui debeant garbellari, videlicet grana, indi, piper, gingiber, gala, alum, mastec, ensens, et lacha, et alii avers de partibus oceani que faciant garbellari garbellentur de cetero, ne fraus vel encamaramentum possit fieri in eisdem.
Item statuimus et ordinamus quod clavis almudini Valentie per justiciam uni vel duobus probis hominibus comandetur, ut mercatores aportantes bladum in almudino predicto sub spe legali dimitere possint illud.
Item statuimus et ordinamus quod quilibet portare possit cultellum de uno palmo et medio, et bannum cultelli maioris ipsius mide tornetur ad quinque solidos et bannum cimbali ad alios V solidos tornetur, et bannum cultelli evaginati tornetur ad LX solidos.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis pellerius non sit ausus desfacere aliquam ropam infra decem dies postquam emerit eam et eam tenuerit publice extra in percha sua per dictos decem dies, et hoc jurare in posse justicie anno quolibet teneatur, et postquam dicta ropa steterit per decem dies in percha sua non posset per aliquem demandari nisi solveret precium quod constaret, et postquam cursor publice portasset eam per plateas non posset demandari pro furto, et hoc intelligatur inter presentes cum absentibus posset prejuditium generari. Et aliquis ministralis non sit ausus vendere aliquam ropam veterem pro nova nisi in principio mercati illud diceret emptori et si non dixerit perdet eam.
Item statuimus et ordinamus quod privilegium aliquod impetratum contra privilegium datum seu concessum civitati non habeat valore nec in aliquo observetur.
Item statuimus et ordinamus quod prohibeatur de cetero ne aliquis portans corona recipiatur in procuratione nec in officio publico.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis cursor non sit ausus recipere salarium nisi iuxta forum inter ambas partes, nec sit ausus retinere nec facere emere ropam que sibi fuerit comendata ad vendendum, quod si fecerit suo officio omni tempore sit privatus.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis usurarius publicus non recipiatur in aliqua procuratione pro curia nec in aliquo alio loco, ne annulletur peticio quam procurabit vel gentes super hoc possint in aliquo defraudari.
Item statuimus et ordinamus quod scale de alto ad baxium que fiebant in civitate Valentie, removeatur imperpetuum, ita quod non fiant in aliquibus contributionibus civitatis. Et cum civitas mutuum facere habebit illud fiat cum albaranis per ricos homines et per medianos et per minores, secundum quod unusquisque habebit ad cognitionem illorum de manu maiori mediocri et minori.
Item statuimus et ordinamus quod quilibet possit emere scagios bladi serranorum et aliorum hominum que fient in almudino, et quod non sit gabella de agranaduris bladi quod versatur seu spargitur in almudino, et quod quilibet possit levare bladum suum de terra ubi versetur seu spargetur.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis baiulus nec possit ponere calonia super gentes cum crida vel sine crida.
Item statuimus et ordinamus quod vicinus vicino possit ponderare et recognoscere res suas a quibus lezda dari non debeat absque aliqua pena. Et quod mercatores vicini Valentie non teneantur ire ad tabulam pensi pro dicendo vel nominando lezdas quas homines extranei dare debeant in tabula supradicta.
Item statuimus et ordinamus quod justicia possit dimetere et facere gratiam sive lexiam de caloniis secundum quod utebatur tempore domini regis patris nostri.
Item statuimus et ordinamus quod advocati qui per denarios advocabunt, semel in anno faciant sacramentum quod utantur bene et legaliter iuxta sanam et bonam conscienciam eorundem in causis que tenebunt, et quod non accipiant nec accipi faciant pro salario nisi quantum taxatum eis extitit per dictum dominum patrem nostrum cum privilegio suo, et quod veniant fovere causas quas ducent coram curia, et qui contra hoc fecerit solvat penam in privilegio contentam. Similiter ordinamus ne judices recipiant salarium ultra quam in eodem privilegio continetur.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis minor viginti duobus annis non recipiatur in curritore, nec utatur officio curritorie, aut aliud officium publicum teneat in civitate.
Item statuimus et ordinamus ad tollendas missiones scripturarum advocatorum et judicum, quod omnes cause ducantur per forum Valentie, sub ista forma quod petitio sit data et responsio facta eidem, et exceptiones recipiantur, et non fiant alique positiones nec articuli nec aliquis alius processus, et quilibet dare possit testes super petitione sua vel super exceptione sua, et quod nulla petitio possit dici inepta et quod quilibet se possit iuxta forum Valentie appellare.
Item statuimus et ordinamus quod sub pena centum morabatinorum, ne domini aliquorum molendinorum vel aliquis pro ipsis audeat mutuare nec dare per se vel per alium alicui flaquerie vel farinariis ad hoc ut molant in suis molendinis, et si forte flaqueria acciperet vel faceret accipi mutuum servicium sive donum de aliquo domino molendinorum, a suo officio imperpetuum sit privata, de dominis autem molendinorum draperiorum intelligatur, sed quod non mutuent nec donent alicui aliquid ut aptent pannos in molendinis suis.
Item statuimus et ordinamus quod pro morabatini censuali solvantur tamen novem solidi regalium, et pro mazmodina censuali VII solidi eiusdem monete, et tam de censualibus nostris quam aliarum personarum cuiuscunque conditionis aut modi existant de civitati et regno istud idem intelligatur deinde.
Item statuimus et ordinamus quod nullus judeus sit baiulus nec teneat baiuliam nec curiam nec sit etiam collector reddituum in Valentie, nec in alio loco regni nec officium publicum teneat unde super christianum habeat jurisdictionem.
Item statuimus et ordinamus quod quicumque invenerit rem vel ropam suam que sit furata eidem vel fortiata aut extracta de posse suo absque voluntate sua, et fuerit in posse alicuius judei vel alicuius alterius persone quod omino suo restituatur libere absque precio et servitio, non obstante privilegio aliquo in contrarium concesso vel etiam concedendo.
Item statuimus et ordinamus quod observetur et confirmetur per civitatem et regnum esmenda fori Valentie, que facta fuit super facto sacramentalis maledictionum judeorum.
Item statuimus et ordinamus per civitatem et regnum quod judei usurarii jurent quolibet anno in posse justicie quod mutuent ad racionem IIII denariorum pro libra in mense, iuxta cotum domini patris nostri et non ad amplius, et si contrafecerint perdant debitum et solvant pro pena decem marcas argenti, de qua pena nos habeamus tertiam partem, et tertiam comune, et tertiam acusator.
Item statuimus et ordinamus quod aliquis judeus non decollet carnes in carneceria christianorum infra menia civitatis vel loci.
Item cum judei non sint in una fide seu credentia nobiscum, propter quod inter vestes christianorum et judeorum distinctio habitus debet esse, statuimus et ordinamus per civitatem et loca regni Valentie, quod quilibet judei ultra etatem decem annorum portet capam rotundam indutam ad consuetudinem Barchinone, eundo per civitatem vel per vilam, excepto eorum callo, sed si extra civitatem vel villam iverint spatiatum portent eas in collo si voluerint, et si per caminum de uno loco ad alium accedere voluerint, tunc portent aliam vestem quamcumque voluerint et siquis judeus contra hoc fecerit penam triginta solidorum pro nobis baiulo nostro solvat pro unaquaque vice.
Item propter dolum et multas fraudes quas judei faciunt ut dicitur christianis racione cuiusdam privilegii quod habent quod credantur de eo quod se asseruerint mutuasse, statuimus et ordinamus quod aliquis judeus non credatur ultra quinque solidos in re sua propria absque carta aut testibus christianis non obstante eorum privilegio supradicto.
Item statuimus et ordinamus quod quando carissimus filius noster habeat regnare, infra unum mensem tunc primum venturum in civitate Valentie faciat personaliter curiam celebrare, et juret tenere et observare et facere teneri et penitus observari foros Valentie, et privilegia bonos usus ac bonas consuetudines civitatis et regni Valentie, licet iam hoc juraverit in presentia nostra pariter atque vestram istud idem etiam successores nostri et sui facere et jurare penitus teneantur.
Has autem laudationes concessiones statuta gratias et remissiones per nos et successores nostros imperpetuum facimus vobis civibus Valentie, supradictis et omnibus aliis hominibus locorum omnium regni Valentie, et vestris et eorum successoribus imperpetuum qui foros Valentie voluerint acceptare, sicut melius dici et intelligi potest ad vestrum et vestrorum semper bonum et sincerum intellectum, volentes quod omnes cives et habitatores civitatis et regni Valentie, qui ut dicum est foros Valentie voluerint acceptare sint impredictis gratiis ac benefficiis ac omnibus aliis et singulis supradictis participes et consortes, ac ea omnia per loca regni Valentie sic observent et faciant observari, non obstante si contra forum Valentie concessimus seu ordinamus aliqua ex predictis, cum ea ex certa scientia et de vestro assensu et ad vestri requisitionem duxerimus concedenda corrigenda ac etiam ordinanda, nec obstantibus aliquibus privilegiis impetratis in contrarium vel de cetero impetrandis.
Et ut predicta omnia maiori gaudeant firmitate juramus per Deum et eius sancta quatuor euvangelia a nobis corporaliter tacta, et cruce Domini nostri, et per infantem Alfonsum carissimum primogenitum nostrum illud idem jurari fecimus de presenti, predicta omnia observare iuxta posse nostrum et non in aliquo contravenire.
Mandantes nihilominus universis officialibus nostris presentibus atque futuris quod predicta omnia et singula firmiter habeant et observent et faciant inviolabiliter observari, et non contraveniant nec aliquem contravenire permitant aliquo modo vel aliqua ratione.
Datum Valentie, kalendas decembris anno Domini M CC LXXXIII


© 2006 - Universitat Jaume I - Arxiu virtual Jaume I